Xông đất hay còn gọi là xông nhà, đạp đất – Tục lệ đã có từ xa xưa của Việt Nam ta. Tập tục này thường diễn ra vào thời khắc đón năm mới, sau đêm giao thừa, mọi thứ trong nhà đều rất mới và gia chủ thường cầu mong đầu năm sẽ có người mang đến sự may mắn, phát tài, phát lộc đến với gia đình. Cho nên người đến nhà chúc Tết đầu tiên rất được xem trọng.
Nguồn gốc – ý nghĩa của tục Xông đất đầu năm mới
Tục xông đất (hay còn gọi là xông nhà hay đạp đất) đầu năm mới là phong tục cổ truyền được dân tộc Việt Nam giữ gìn hàng ngàn đời nay. Tập tục ngày đầu năm mới này bắt nguồn từ việc ông bà ta mong muốn một năm mưa thuận gió hòa, bình an và tránh được những điều xui rủi trong năm mới.
Tục xông nhà không ai biết bắt đầu từ khi nào, chỉ biết rất rất lâu về trước, ông bà ta đã xem việc xông nhà đầu năm như là một nghi thức không thể thiếu khi bắt đầu năm mới, sau khoảnh khắc đón giao thừa.
Và việc lựa chọn người đến xông nhà, xông đất đầu năm mới thường sẽ dựa vào tiêu chí hợp tuổi, hợp mệnh gia chủ để mong muốn năm mới có nhiều tiền tài, thịnh vượng cho gia chủ suốt 1 năm.
Xông nhà vốn là nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Việt. Ở một khía cạnh nào đó, nó còn mang ý nghĩa thắt chặt tình cảm giữa con người với nhau, gắn bó tình làng nghĩa xóm. Những lời chúc may mắn, bữa cơm ấm áp đầu năm thay cho những lời nói yêu thương dành cho nhau.
Ngoài ra, tập tục Xông nhà còn được người Việt sử dụng khi tân gia nhà mới, chuyển đến nơi ở mới, xông nhà xả xui, thanh tẩy không khí trong nhà để mang đến vượng khí ngôi nhà được tốt hơn. Được thực hiện bằng cách đốt những loại thảo mộc, đặc biệt là lá trầu không và nhang, để tạo ra khói và hương thơm. Khói và hương thơm được cho là có tác dụng xua đuổi tà khí, mang lại sự bình an, may mắn và sức khỏe cho người thực hiện và gia đình.
Lựa chọn người xông đất đầu năm mới như thế nào?
Ngày nay, người Việt thường có xu hướng chọn người xông nhà là những người hợp tuổi kể cả nam hay nữ. Đặc biệt, người đó phải có tính cách tốt, thành công để mang lại may mắn cho gia chủ.
Theo các chuyên gia phong thủy, người được chọn xông nhà đầu năm nên chọn những người có tính cách thật thà, làm ăn phát đạt, con cái đầy đủ, mặt sáng, thân hình đầy đặn, không có tang thì sẽ tốt duyên, đem lại nhiều may mắn trong năm mới cho gia chủ.
Hoặc bạn cũng có thể chọn những người hợp tuổi với gia chủ, tránh những tuổi xung, khắc. Điều này cũng sẽ giúp gia chủ làm ăn gặp nhiều may mắn, phát tài trong suốt một năm đồng thời gian đình cũng được hạnh phúc bình an.
Bạn cũng có thể chọn nam, có tính xách vui vẻ, mặt sáng, có kinh nghiệm làm ăn để cả năm gia đình bạn cũng luôn gặp được thật nhiều may mắn, tài lộc.
Sau đây là một số gợi ý tuổi xông đất hợp với tuổi gia chủ bạn có thể tham khảo:
- Tuổi xông nhà cho gia chủ tuổi Tý: Hợi, Sửu, Thìn, Tuất.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Sửu: Sửu, Dậu, Tý Hợi.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Dần: Hợi, Tuất, Dần Ngọ.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Mão: Mão, Mùi, Tuất, Hợi.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Thìn: Hợi, Dậu, Tý, Ngọ.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Tỵ: Sửu, Tuất, Ngọ, Dậu.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Ngọ: Hợi, Dần, Tuất, Mùi.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Mùi: Mùi, Mão, Hợi, Ngọ.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Thân: Tuất, Ngọ, Tý, Thìn.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Dậu: Hợi, Sửu, Dần, Thìn.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Tuất: Tuất, Ngọ, Hợi, Dần.
- Tuổi xông đất cho gia chủ tuổi Hợi: Dần, Mùi, Ngọ, Tuất.
Những điều kiêng kị khi xông nhà đầu năm mới
- Người đến xông đất đầu năm không nên mặc đồ trắng hoặc đồ đen.
- Người có tuổi xung khắc với gia chủ, có tiền án, công danh chậm tiến, đạo đức không tốt thì không nên tới xông đất.
- Nữ nhân, trẻ em không nên đến nhà người khác đạp đất sớm nếu không được chủ nhân mở lời mời.
- Nếu nhà bạn vừa có tang, hoặc năm qua ốm đau, hoạn nạn, sức khỏe không tốt thì không nên đến nhà người khác xông đất. Có thể chọn thời điểm thích hợp hơn để đến chơi như từ chiều ngày mùng 1 trở đi, không nên đến nhà người khác vào lúc giao thừa hoặc sáng sớm.
- Phụ nữ mang thai hoặc đang đến tháng, góa chồng không được xông đất.
Người trong nhà tự xông đất cho nhà mình được không?
Ngày nay, khi mà xã hội ngày càng phát triển thì không còn quá nhiều người quan tâm quá đến vấn đề xông đất đầu năm mới. Vì thế trên thực tế thì người trong nhà hoặc họ hàng vẫn tự đi xông đất nếu hợp tuổi.
Theo chuyên gia phong thủy thì các gia chủ hoàn toàn có thể tự xông đất cho nhà mình. Chuyện lựa ai để xông đất hoàn toàn là quan niệm cá nhân của mỗi gia chủ.
Ngày nay, nhiều gia đình không còn quá coi trọng việc xông nhà đầu năm mới cũng như khắt khe trong việc lựa chọn người xông nhà đầu năm mới. Hầu hết hiện nay các gia đình xem việc xông đất là lộc trời cho nên cứ thuận theo tự nhiên, không chuẩn bị người xông đất. Bất kì ai đến nhà xông đất đầu năm được cho là người mang đến may mắn cho mình và mọi người đều vui vẻ cả.
Câu hỏi thường gặp khi xông nhà đầu năm
Xông nhà nên đóng cửa hay mở cửa?
Xông nhà nên đóng cửa hay mở cửa? Năm mới, ông bà ta quan niệm cửa phải mở để đón khí tài, may mắn vào nhà. Nên khi xông nhà ngày đầu năm mới gia chủ nên mở cửa cho ngôi nhà thông thoáng, giúp đem lại may mắn.
Còn với tục xông nhà xả xui, bạn nên đóng cửa kín và đốt thảo dược để mùi thơm bám vào từng ngõ ngách, thanh tẩy những mùi hôi. Sau khi đốt xong mới mở cửa ra, cho thoát hết mùi và đón năng lượng mới vào nhà.
Xông nhà nên nói gì? nên chúc gì?
Một số gợi ý câu chúc cho người xông nhà đầu năm với ý tốt, chúc gia chủ năm mới gặp nhiều may mắn, công việc thuận lợi.
- Chúc cô chúc chú dồi dào sức khỏe, có nhiều niềm vui, tiền xu nặng túi, tiền giấy đầy bao, tiền vô như nước, tình vào đầy tim, chăn ấm nệm êm, luôn gặp may mắn.
- Năm mới 2023 đã đến, chúc bạn sự nghiệp hanh thông, gặp thêm may mắn, gia đình hòa thuận, gói trọn lộc tài, cuộc đời an khang, thắt chặt phú quý. Cung chúc tân xuân như ý, cùng chúc nhau bình an, cả nhà đều sung túc.
- Chúc mừng năm mới, công danh sáng ngời, may mắn khắp nơi, đổ về tận cửa.
- Chúc năm mới cả gia đình vạn sự bình yên, hạnh phúc vô biên, vui vẻ triền miên, kiếm được nhiều tiền, an nhàn sung sướng.
- Xin chúc gia đình một năm mới vạn sự như ý, làm ăn phát tài phát lộc, may mắn đầy nhà và sức khỏe dồi dào. Chúc mừng năm mới.
- Chúc gia đình anh/chị năm mới vui vẻ, an lành. Bước sang năm mới gặp nhiều may mắn, thành công, phát tài phát lộc, gia đình hạnh phúc, sum vầy.
- Năm mới đến chúc gia đình bạn vạn sự như ý, tỷ sự như mơ, triệu triệu bất ngờ. Khởi đầu năm mới an lành, công danh sự nghiệp có nhiều may mắn, đạt được thành công, gia đình hạnh phúc.
- Chúc gia đình anh, chị một năm mới hạnh phúc, vui vẻ. Bước sang năm mới làm ăn phát đạt hơn năm cũ, tiền vào như nước, sức khỏe dồi dào, vạn sự như ý. Chúc mừng năm mới!
- Nhân dịp đầu xuân năm mới, thay mặt gia đình em kính chúc anh chị một năm mới thật nhiều sức khỏe, làm ăn thì phát tài phát lộc, đạt được nhiều may mắn, gia đình thì hòa thuận, hạnh phúc. Chúc cho một năm mới thật thành công.
- Kính chúc cho mọi người một năm mới tràn đầy niềm vui, hạnh phúc và đạt được nhiều thành công trong cuộc sống. Năm mới, khởi đầu mới với những may mắn, sức khỏe và vạn sự như ý.
- Đầu năm mới, Xin chúc gia đình anh chị một năm mới an lành, tràn đầy hạnh phúc, tiền tài như nước, sức khỏe dồi dào, thăng tiến trong cuộc việc, cuộc sống.
- ….
Xông nhà nên mang theo gì?
Thông thường, người xông đất sẽ mang theo những phong bao lì xì đỏ để mừng tuổi cho gia chủ và cho những thành viên trong gia đình. Giá trị của phong bao lì xì không cần quá lớn và thường sẽ chọn những đồng tiền có màu đỏ để thể hiện sự may mắn đầu năm mới.
Ngoài ra, nếu như được gia chủ nhờ hay dặn trước thì người xông đất cũng có thể chuẩn bị thêm những món quà, ví dụ như những vật phù hợp với tuổi của gia chủ để tặng cho họ.
Xông nhà nên mặc đồ màu gì?
Người đến xông đất nên mặc quần áo màu nổi bật tượng trưng cho sự may mắn đầu năm như màu đỏ, màu hồng. Tránh mặc những bộ đồ tối màu như xám, đen hoặc màu trắng. Gia chủ sẽ lì xì cho người đến xông nhà và chúc họ những lời chúc tốt đẹp trong năm mới.
Xông nhà nên bước chân nào trước?
Thường những người đến xông đất phải là ngẫu nhiên không được gia chủ dạm trước thì mới linh. Tuy nhiên, hiện nay thường người đến xông nhà sẽ được gia chủ chọn lựa, nhờ vả ở dịp cuối năm để xông nhà đầu năm. Có người kỹ tính hơn thì còn phải chọn bước chân trai hay chân phải trước. Theo quan niệm xưa thì khi ra đường làm việc quan trọng, gia chủ nên chọn bước chân phải ra trước.
Bởi quan niệm răng, bước chân phải sẽ đem đến thuận lợi, suôn sẻ và mọi điều hanh thông. Chân phải cũng như tay phải đều được xem là bộ phận quan trọng mà nhiều người cảm thấy thuận lợi, dễ dàng khi làm việc. Cho nên trong vấn đề kiêng cữ, tâm linh, bộ phận này cũng luôn được coi trọng.
Đây là quan niệm dân gian, chỉ mang tính chất tham khảo.
Phụ nữ đang có thai có xông nhà được không?
Mẹ bầu có được xông nhà đầu năm không? Phụ nữ mang bầu xông đất vào đầu năm là điều tối kỵ theo quan niệm của ông bà ta từ xưa đến nay. Họ cho rằng “Sinh dữ, tử lành”. Vì thế, bà bầu không nên đi xông nhà ngày Tết nếu không sẽ mang lại những điềm không may cho gia chủ.
Nhiều người còn cho rằng, khi phụ nữ mang thai thân thể không sạch sẽ, nên khi đến xông nhà năm mới sẽ khiến cho gia đình làm ăn không thuận lợi. Do đó, mẹ bầu cần chọn tránh chúc tết vào mùng 1 đầu năm.
Trên đây, là những chia sẻ về tục lệ xông nhà đầu năm. Những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo theo quan niệm của ông cha ta từ xưa. Điều này sẽ có sự khác biệt qua từng vùng miền và thời điểm. Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn giải đáp một số thắc mắc cũng như hữu ích cho bạn.
Chúc bạn may mắn!